บ้านหนองบัว มากกว่า “บ้านขนมแปลก”

“บ้านขนมแปลก” กำลังเป็นที่รู้จักอย่างมากของนักท่องเที่ยวและคนในโลกออนไลน์ เนื่องจากได้รับการประชาสัมพันธ์จากจังหวัดและ ททท. ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมชุมชน ด้วยบรรยากาศตลาดย้อนยุคมีขนมและอาหารพื้นถิ่นที่คนต่างถิ่นไม่เคยรู้จักหรือคุ้นเคย เช่น ขนมตังก๋วย ขนมควยลิง เป็นต้น

หากมองให้ลึกซึ้งไปกว่าภาพลักษณ์การประชาสัมพันธ์ จะเห็นว่าตลาดเก่าบ้านหนองบัวที่อยู่ห่างจากตัวเมืองจันท์เพียงแค่ 10 กิโลเมตร เป็นย่านค้าขายที่เกิดขึ้นจากคนจีนซึ่งเข้ามาตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่ไม่ต่ำกว่า 3 ชั่วอายุคน คือตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2490 ได้ โดยสร้างบ้านเรือนติดริมคลองหนองบัวด้านหนึ่ง ส่วนอีกด้านประชิดติดถนนเป็นทางเข้าสู่เคหสถาน ซึ่งจะเปิดเรือนด้านหน้าขายของ เพราะบ้านเรือนในตลาดแต่ดั้งเดิม สร้างเป็นเรือนแถวไม้ชั้นเดียว ขนาดหน้ากว้างราว 10 เมตรและยาวลึกเข้าไปด้านในราว 15 เมตร แบ่งพื้นที่ใช้สอยในบ้าน โดยโถงด้านหน้าเป็นพื้นที่ของร้านค้าและห้องพักอาศัยของคนในบ้าน  ถัดเข้ามากลางบ้านมีบ่อน้ำเพื่อใช้เป็นลานซักล้าง เปิดโล่งไม่มีหลังคา ลึกเข้าไปหลังบ้านติดริมน้ำเป็นเรือนครัว ซึ่งมีประตูออกสู่ลำคลองที่ใช้เป็นท่าจอดเรือสำหรับขนส่งสินค้า และบางบ้านก็ทำประมงภายในคลองหรือชายฝั่งใกล้ ๆ คนเฒ่าคนแก่เล่าว่าบางคนล่องเรือไปยังบ้านเกาะเปริดหรือบ้านหนองซิ่ม ที่เป็นหมู่บ้านประมงอยู่ปากแม่น้ำ เพื่อรับเอาปลามาขายในตลาดหรือบางคนก็ส่งไปยังตลาดที่ใหญ่กว่าด้วย

บ้านเรือนแถวในตลาดเก่าหนองบัว มีทั้งชั้นเดียวและสองชั้น สร้างด้วยไม้หว้าแดง ไม้ประดู่ หรือไม้ชิงชัน ซึ่งสมัยก่อนล่องเรือไปตามคลองหนองบัวเลยตลาดท่าหลวงขึ้นไปก็ถึงป่าหรือสวนที่ขายไม้ เมื่อเลือกไม้ได้ตามที่พอใจแล้ว ตัดไม้ซุงล่องลงมายังโรงเลื่อยเล็ก ๆ ภายในหมู่บ้าน ซึ่งปัจจุบันเลิกกิจการไปแล้ว ส่วนกระเบื้องมุงหลังคาว่าจ้างให้ช่างในหมู่บ้านหล่อขึ้น โดยช่างจะมาหล่อให้ถึงพื้นที่ที่จะสร้างบ้าน  เพื่อสะดวกต่อการขนย้าย เพราะสมัยก่อนยังไม่มีรถยนต์ขนส่งสินค้ามากนักและถนนก็ยังไม่กว้างขวางสะดวกเหมือนทุกวันนี้  ชาวตลาดหนองบัวตลอดสองฟากถนน ส่วนใหญ่เป็นผู้มีฐานะ เพราะนอกจากมีบ้านในตลาดแล้ว ยังมีพื้นที่ทำการเกษตร เช่น ทำนา ทำสวนผลไม้ หรือสวนผัก อีก 1-2 แห่งด้วย